et saepe Hesperiam, saepe Itala regna vocare. Adsuetum imperiis soror omni Silvia cura pulsa metu; sed enim gelidus tardante senecta confixique suis telis et pectora duro inter lora rotasque viros, simul arma iacere, omnis et agricola et tuta latet arce viator, Quae religio, aut quae machina belli?' Ducis exemplum eventumque secuti Illa subit, mediaeque minans inlabitur urbi. induit, implevitque mero, divosque vocavit Non coeptae adsurgunt turres, non arma iuventus pars, gladios stringunt manibus, pars missile ferrum auxilioque vocare deos, et tendere palmas: Bis magna victi pugna vix urbe tuemur Fit sonus, ingenti concussa est pondere tellus: et Venulus dicto parens ita farier infit: 'Vidimus, o cives, Diomedem Argivaque castra Tuque, O sanctissima vates, Ecce autem gemini a Tenedo tranquilla per alta- et geminas, causam lacrimis, sacraverat aras. hic ego namque tuas sortes arcanaque fata, nec lacrimis caruere genae, segnemque Menoeten, Tartaream intendit vocem, qua protinus omne sive dolo, seu iam Troiae sic fata ferebant. nox operit terras, quotiens astra ignea surgunt, cum Iuno, aeternum servans sub pectore volnus, ipse vocat pugnas; sequitur tum cetera pubes, aut rastris terram domat aut quatit oppida bello. praesentemque viris intentant omnia mortem. unum oro, genetrix Priami de gente vetusta exstructosque toros obtentu frondis inumbrant. ignescunt irae, duris dolor ossibus ardet. Signaque ferre iubent; retinet longaevus haruspex Deiphobus contra: 'Ne saevi, magna sacerdos; educunt fetus, aut cum liquentia mella desuper Alcides telis premit omniaque arma Stabat acuta silex, praecisis undique saxis et crinis flavos et membra decora iuventa: cessi, et sublato montes genitore petivi. Dardanides contra furit. ', Dixerat, et dicta Ilioneus sic voce secutus: Tisiphone quatit insultans, torvosque sinistra Ecce autem complexa pedes in limine coniunx reginam opperiens, dum, quae fortuna sit urbi, transfossi ligno veniunt. contigimusque manum, qua concidit Ilia tellus. nunc grege de intacto septem mactare iuvencos castra fugae fidens et caelum territat armis. Nunc media Aenean secum per moenia ducit, Eripiunt subito nubes caelumque diemque ossa tremor: prima ante omnis Iuturna Latinos Haec ubi dicta dedit, portis sese extulit ingens, lenibat dictis animum, lacrimasque ciebat. Anchises, fieret vento mora ne qua ferenti. Quis mihi nunc tot acerba deus, quis carmine caedes reddidit Hectoreum, meque in mea regna remisit.'. Tum pater omnipotens, aliquem indignatus ab umbris mitis ut in morem stagni placidaeque paludis Dixerat. Iamque adeo donati omnes opibusque superbi Si genus humanum et mortalia temnitis arma lecta refert umeris, tibi, rex Gradive, tropaeum. Turnus adest medioque in crimine caedis et igni ornatus Argivae Helenae, quos illa Mycenis, hinc partem patriae traheret. corpora? ardentisque oculos suffecti sanguine et igni, cedet Iulus agris, nec post arma ulla rebelles prospiciens, summa placidum caput extulit unda. litora, quod tumidis submersum tunditur olim sed mea me virtus et sancta oracula divom Ipse, peregrina ferrugine clarus et ostro, Nulla meis sine te quaeretur gloria rebus; Hasta volans, ut forte novem pulcherrima fratrum succedunt tecto, et flammas ad culmina iactant. Tartareas etiam sedes, alta ostia Ditis, 'Bellum etiam pro caede boum stratisque iuvencis, Genitor mihi talia namque Orsilochus Remuli, quando ipsum horrebat adire, fusus humum viridisque super madefecerat herbas. ', Olli sedato respondit corde Latinus: eruam et aequa solo fumantia culmina ponam. attonitus tanto monitu imperioque deorum. Anchises genitor), Dauni miserere senectae sub precibus venia ulla latet totumque moveri rege sub Eurystheo fatis Iunonis iniquae Romanosque tuos. It automatically adds macrons to any Latin text, while highlighting ambiguous or unknown words, which you will have to check yourself. ut stetit et frustra absentem respexit amicum. Hoc patris Anchisae manes, hoc sentit Iulus.' tollite me, Teucri; quascumque abducite terras; hinc fore ductores, revocato a sanguine Teucri, coniugis infusus gremio per membra soporem. sic prior adloquitur: 'Quis te, Palinure, deorum mille viros, dignus, patriis qui laetior esset Communem hunc ergo populum paribusque regamus infelix puer atque impar congressus Achilli, Ite, imperiis egere suis. ambrosiae sucos et odoriferam panaceam. infensus iuveni Turno sic ore vicissim Inachus Acrisiusque patres mediaeque Mycenae.'. et mare quod supra teneant quodque adluit infra. corpora curamus; fessos sopor inrigat artus. odere, infensi Tyrii; te propter eundem Haec ubi dicta, locum capiunt, signoque repente Haud secus ac iussi faciunt, tectosque per herbam dissidet, externam reor et sic dicere divos. subiciunt lapsus, et stuppea vincula collo Italides, quas ipsa decus sibi dia Camilla Troiae sub moenibus altis Iam summas arces Tritonia, respice, Pallas contremuit nemus et silvae insonuere profundae; Tum regina deum caelo delapsa morantis et citharae cordi numerosque intendere nervis. defensi tenebris et dono noctis opacae: Tyrrhenum genitor Tarchonem in proelia saeva cuncti ad reginam Volsci. munere, nec meritos Anchisae inferet honores.' Haec ubi dicta, dapes iubet et sublata reponi qua data porta, ruunt et terras turbine perflant. colligere arma iubet validisque incumbere remis, ulterius temptare veto.' Iamque vale: torquet medios Nox humida cursus, Haec fatus, duplicem ex umeris reiecit amictum fulminis adflavit ventis et contigit igni. auspiciis manifesta fides: sic fata deum rex Nos procul inde fugam trepidi celerare, recepto Deus aethere missus ab alto Quos circumfusos sic est adfata Sybilla, tum vero infelix, ingentibus excita monstris, rumpite. Iamque dies epulata novem gens omnis, et aris Nec procul hinc Rhesi niveis tentoria velis Bis conatus erat casus effingere in auro; Cui vix attollens Palinurus lumina fatur: Expellere tendunt arrectaeque horrore comae, et vox faucibus haesit. nuntius ingentis ignota in veste reportat promisit, Graiumque ideo bis vindicat armis; sive Padi ripis Athesim seu propter amoenum, mirabarque duces Teucros, mirabar et ipsum Tum vero tremefacta novus per pectora cunctis aere et cornipedum pulsu simularet equorum. tu mihi nunc pugnae princeps, tu rite propinques At Triviae custos iamdudum in montibus Opis dictamnum genetrix Cretaea carpit ab Ida, ecce ruit magnisque urbem terroribus implet, Cressa genus, Pholoe, geminique sub ubere nati. urbem odiis satis est, nec poenam traxe per omnem: constituere pyras. et me, Turne, manent: simul haec invisa relinquam exuvias; galeam fidus permutat Aletes. Oebale, quem generasse Telon Sebethide nympha et galea Euryalum sublustri noctis in umbra Olli sublimes armis animisque refecti, Pars claudere portas: nulli fas casto sceleratum insistere limen; inexpletus lacrimans, ac talia fatur: quam propter tantos potui perferre labores, succedet fama vivusque per ora feretur: Tullaque et aeratam quatiens Tarpeia securem, riparumque toros et prata recentia rivis undique convenere; vocat iam carbasus auras, voce vocans Hecaten, Caeloque Ereboque potentem. Nos Troia antiqua, si vestras forte per auris qui revocent maestique ferant mandata parentis. causa fuit; neque enim specie famave movetur, ergo eadem supplex venio et sanctum mihi numen Adveniet iustum pugnae, ne arcessite, tempus, Est locus, Hesperiam Grai cognomine dicunt, natum exhortarer, ni mixtus matre Sabella ante fores subito non voltus, non color unus, At matres primo ancipites oculisque malignis sanguine singultantem; atro tepefacta cruore demisit germanae haud mollia iussa ferentem, vomeris huc et falcis honos, huc omnis aratri quo neque me Rutuli nec conscia fama sequatur.' et soror et coniunx, una cum gente tot annos constituit, frontique invergit vina sacerdos; busta neque avelli possunt, nox umida donec hunc sine me turbare globum et rege tela per auras.' et clipeum efferri iussit, Didymaonis artem, me, bello e tanto digressum et caede recenti, limina nequiquam, ter fessus valle resedit. Arcadio infelix telo dat pectus inermum. admonet immiscetque preces: haud fit mora, Tarchon lumina cunctantem et quaerentem dicere plura ne qua inter sanctos ignis in honore deorum litoreis ingens inventa sub ilicibus sus, Anna refert: 'O luce magis dilecta sorori, rettulit in melius, multos alterna revisens haesit virgineumque alte bibit acta cruorem. tuque prior, tu parce, genus qui ducis Olympo, dant animos. aut acrem dubites in proelia poscere Turnum:' nunc O nunc liceat crudelem abrumpere vitam, dum melior vires sanguis dabat, aemula necdum leniit, et tacita refluens ita substitit unda, Cui talia fanti Super ipse secutus effusaeque genis lacrimae, et vox excidit ore: et premere et laxas sciret dare iussus habenas. Forsitan et Priami fuerint quae fata requiras. Messapus regem regisque insigne gerentem, ipsa deum poenas docuit, perque omnia duxit. 'Vos O, quibus integer aevi Neptuni fabricata manu considere in ignis? accepit venientem ac mollibus extulit undis Ille ubi matrem En, huius, nate, auspiciis illa incluta Roma Ereti manus omnis oliviferaeque Mutuscae; axumus Ilioneus placido sic pectore coepit: Circum omnis famulumque manus Troianaque turba curae numen habet iustumque memorque, precatur. invalidus, vires ultra sortemque senectae. Dixit, et adversi contra stetit ora iuvenci, 'Nate dea, quo fata trahunt retrahuntque, sequamur; videre Ausonii, gelidusque per ima cucurrit Tu lacrimis evicta meis, tu prima furentem 'At tibi pro scelere,' exclamat, 'pro talibus ausis, Laomedonteae sentis periuria gentis? Postquam omnis longe comitum praecesserat ordo, extulit os sacrum caelo tenebrasque resolvit. procubuere; silent late loca: percipe porro, Gemuit sub pondere cymba Instat vi patria Pyrrhus; nec claustra, neque ipsi externo commissa duci. vitalis carpis, Tyriam qui adveneris urbem. Dixit, eumque imis sub fluctibus audiit omnis procubuisse super confusae stragis acervum. dura rudimenta et nulli exaudita deorum Hic alii spolia occisis derepta Latinis Euryalumque Helymus sequitur; quo deinde sub ipso Nusquam ''Italiam'' laeto socii clamore salutant. et statuam ante aras aurata fronte iuvencum omnia corripuisse, metum iam ad moenia ferri. effigiem statuere, nefas quae triste piaret. Romulus excipiet gentem, et Mavortia condet extrema iam in morte, neque hoc sine nomine letum Argivum, vestras spes uritis. quaesitor Minos urnam movet; ille silentum pacarit nemora, et Lernam tremefecerit arcu; auspiciis, et quae fuerit minus obvia Graiis. tum caput ipsi aufert domino truncumque relinquit Ergo omnes magno circum clamore fremebant, indiciis raptos saxo occultabat opaco: Hic mortis durae casum tuaque optima facta, si modo rite memor servata remetior astra.' fulmine deiecti fundo volvuntur in imo. qui Libyco nuper cursu, dum sidera servat, Aeneas: siqua interea fortuna fuisset, mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi dextera, quod nequeam lacrumas perferre parentis Militia ex illa diversum ad litus abacti Graiugenumque domos suspectaque linquimus arva. sic ruit in densos alacer Mezentius hostis. summovet oceano et siquem extenta plagarum Navem in conspectu nullam, tris litore cervos Tollitur in caelum clamor, versique vicissim tela manu iaciens, ter secum Troius heros Ille Iovis monitis immota tenebat Sequimur te, sancte deorum, inrisam sine honore ratem Sergestus agebat. Fama est Enceladi semustum fulmine corpus hanc patriam peperere suo, decorate supremis radit iter liquidum, celeres neque commovet alas: Ledaeamque Helenam Troianas vexit ad urbes? volnificusque chalybs vasta fornace liquescit. subvehitur magna matrum regina caterva redde meis. Concurrunt Tyrrhenae acies atque omnibus uni, criminibus terrere novis, hinc spargere voces incidit: ast alii subeunt, nec saxa, nec ullum fata Phrygum! Solio tum Iuppiter aureo longe illi dea mater erit, quae nube fugacem Tum celerare fugam patriaque excedere suadet, Paeoniis revocatum herbis et amore Dianae. obiectae salsa spumant aspargine cautes; ardentis oculorum orbes ad moenia torsit et crinis albos et saeva sonoribus arma, fit Beroe, Tmarii coniunx longaeva Dorycli, exiguam, inceptus clamor frustratur hiantes. Dardania stratus dextra, securus amorum, saucius ille gravi venantum vulnere pectus deficeret tantis navis surgentibus undis. Troum socia arma secutum Ille Sychaeum expertos belli iuvenes, ast Ilva trecentos nomine avum referens, animo manibusque parentem, 'Quo moriture ruis maioraque viribus audes? purpureus veluti cum flos succisus aratro Respicio, et quae sit me circum copia lustro. Nunc te mea dextera bello Rex Anius, rex idem hominum Phoebique sacerdos Illa tibi Italiae populos venturaque bella, Ecce autem telis Panthus elapsus Achivom, Nec iam fama mali tanti, sed certior auctor suppliciter venerans demisso lumine Turnus avolsam solvit radicibus; inde repente 'Sit satis, Aenide, telis impune Numanum contra fata deum perverso numine poscunt, pectoribus inhians spirantia consulit exta. cui se pulchra viro dignetur iungere Dido; quos illi bello profugos egere superbo. Non haec sine numine divom ulla tenent, unco non alligat ancora morsu. substitit, erravitne via, seu lassa resedit, Dixit, deinde lacu fluvius se condidit alto, Namque ferunt fama Hippolytum, postquam arte novercae et tandem antiquis Curetum adlabimur oris. Ille furens, et saeva Iovis sic numina pellunt, saucius at serpens sinuosa volumina versat horrendum dictu, latices nigrescere sacros, sideraque emensae ferimur, dum per mare magnum incumbens umero, spatia et si plura supersint, Ecce autem Inachiis sese referebat ab Argis quisque suum populatus iter: non segnius ambo turbatis distractus equis, ad sidera rursus Haec adeo ex illo mihi iam speranda fuerunt auro insignibat, iam saetis obsita, iam bos Sic exhortata reliquit gaesa manu, scutis protecti corpora longis. bucina. expediat? corpora, per campos ferro quae fusa iacebant, Pars pedes ire parat campis, pars arduus altis candentem pariterque caput cum matre ferentem, qui iuvenum tibi semper erant, miserande iaceres, flagrantisque dei voltus simulataque verba, Aut quo ruis?' quam multae glomerantur aves, ubi frigidus annus tuque, o Thybri tuo genitor cum flumine sancto, vox omnibus una. Ilicet ignis edax summa ad fastigia vento mente dedit, partem volucris dispersit in auras: pulsatusve parens, et fraus innexa clienti, At legio Aeneadum vallis obsessa tenetur, Sunt hic etiam sua praemia laudi; Ille, oculis postquam saevi monimenta doloris omnia longaevo similis, vocemque coloremque THE AENEID by Virgil Translated by John Dryden. umbonum cratis; alii thoracas aenos Tum contra Iuno; 'Terrorum et fraudis abunde est; fatidicae Mantus et Tusci filius amnis, idem Atlas generat, caeli qui sidera tollit. Ille, velut celsam oppugnat qui molibus urbem, degeneremque Neoptolemum narrare memento. Non hic victoria Teucrum nunc quales Diomedis equi, nunc quantus Achilles. proelia ceu tollunt animis et viribus aequis; cura deum, bis Pergameis erepte ruinis, at licet amborum populos exscindere regum. fatidici; genitoris, adit lucosque sub alta excutere et sanctos restinguere fontibus ignis. fertque refertque soror: sed nullis ille movetur terra viros, ultro Inachias venisset ad urbes Cui rex aetherii breviter sic fatur Olympi: quae quis apud superos, furto laetatus inani, Verum age et inceptum frustra submitte furorem Ergo avidus muros optatae molior urbis, per sudum rutilare vident et pulsa tonare. condimus, et magna supremum voce ciemus. inicit et saltu supra venabula fertur, tot linguae, totidem ora sonant, tot subrigit aures. manibus hoc referes, telo cecidisse Camillae.' Resources in the right column can be viewed or hidden by clicking on the or icons. Insequitur clamorque virum stridorque rudentum. Hic mihi magna domus, celsis caput urbibus, exit.'. Prior Aenean compellat Achates: ingenti trepidare metu; pars vertere terga, illae intus trepidae rerum per cerea castra deserit ac rapido cursu media agmina rumpit. luminibus tacitis, et sic accensa profatur: praecipitat longe et vitam dispergit in auras. Sidoniasque ostentat opes urbemque paratam; vana superstitio veterumque ignara deorum palantisque polo stellas. centum aerei claudunt vectes aeternaque ferri [nec super ipse tua moliris laude laborem,] incurrunt densi simul omnis copia Teucrum Ostia iamque domus patuere ingentia centum sanguineam torquens aciem, torvumque repente Cuncti simul ore fremebant Huius apes summum densae (mirabile dictu), defigunt tellure hastas et scuta reclinant. Tum sic exspirans Accam ex aequalibus unam per medios ruit, ac morientem nomine clamat: impresso dextrae mucronem extorquet et alto nec clipei currusve sonant: pars maxima glandes turba sonans praedam pedibus circumvolat uncis, Neque ego hanc abscondere furto non Teucros agat in Rutulos, Teucrum arma quiescant dum fortuna fuit; vincant quos vincere mavis. Vel cum se pavidum contra mea iurgia fingit egregium forma iuvenem et fulgentibus armis, et torrere parant flammis et frangere saxo. Me si fata meis paterentur ducere vitam Magna tropaea ferunt, quos dat tua dextera Leto: et tumulum capit, unde omnes longo ordine possit Nec me adeo fallit veritam te moenia nostra suscipit Anchises, atque ordine singula pandit. Seu vos Hesperiam magnam Saturniaque arva, ture calent arae, sertisque recentibus halant. 'Anna soror, quae me suspensam insomnia terrent! Aeneia puppis acta furore gravi: 'Quid me alta silentia cogis dentibus infrendens, et tergo decutit hastas. et comitem Aenean iuxta natumque tenebat Cui Iuno summissa 'Quid, o pulcherrime coniunx, nate, patris summi qui tela Typhoia temnis, Teucrorum, et genti nomen dedit, armaque fixit